Filc i jego otrzymywanie. Proces spilśniania

Filc nie jest tkaniną, mimo że posiada właściwości podobne do tkaniny. Jest bardziej sztywny wskutek „zbicia się” kolejnych warstw w całość. Warstwami są najczęściej włókna zwierzęce przeważnie w postaci wełny lub sierści. Małe zwierzęta hodowlane jak króliki czy nutrie i dzikie tj. bobry i zające cechujące się krótkim włosiem najlepiej nadają na filc. Oczywiście jak w każdym materiale stosuje się domieszki poprawiające właściwości produktu. Są to włókna roślinne (najczęściej jedwab) oraz sztuczne (np. wiskoza), które w ilości kilku, kilkunastu do 30% wykorzystuje się w procesie produkcji filcu.

Spilśnianie – na czym ono polega i czy mamy z nim do czynienia w życiu codziennym?

Proces spilśniania jest procesem, w którym produktem końcowym jest filc tkany. Jest to idealny efekt całkowitego spilśniania, który w takiej mierze przybiera również nazwę filcowania. Ze zjawiskiem tym możemy spotkać się w domu, obserwując wełnianą pościel, która powoli traci swoją sprężystość w wyniku nacisku. Sztywność takiej wełny jest większa, ale odbywa się kosztem jej puszystości – następuje zmniejszenie porowatości. Ten przypadek jest tylko częściowym etapem procesu spilśniania, dlatego otrzymana pościel nie posiada właściwości typowych dla filcu tkanego. Występuje wtedy odpowiedni nacisk, ale nic poza tym. W typowym procesie spilśniania oprócz ustalonego naprężenia ściskającego lub tarcia, czyli nacisku w formie podwyższonego ciśnienia nakładanie kolejnych włókien naturalnych lub sztucznych odbywa się z dostarczeniem wilgoci (w postaci wody). Sam proces przeprowadza się w spilśniarkach, które w wysokiej temperaturze nanoszą kolejne warstwy dozowane przez podajnik lub ręcznie.

Filcowanie a sfilcowanie, a także o potencjalnych zastosowaniach filcu

Filc można produkować w domu, ale otrzymuje się wtedy tzw. filc bity. Sfilcowanie to właśnie proces w trakcie którego można otrzymać filc bity lub materiał do niego podobny. Ze sfilcowaniem mamy do czynienia wtedy, gdy mokre włókna wełny trze się o siebie, tworząc np. kulki filcowe. Do użytku domowego materiał ten jest produkowany do celów artystycznych, a właśnie kulki mogą stanowić odpowiednią ozdobę z filcu. W procesie filcowania na mokro idealne jest układanie kolejnych warstw i naciskanie na mokro. Do potencjalnych zastosowań należą również filcowe broszki, torebki filcowe, a dla dzieci atrakcją będą zabawki filcowe. Dekoracje z filcu dla poprawy naszego wystroju lub na przyjęcie i różnego typu filc wyroby.

Jak widać zastosowania filcu w samych celach artystycznych są bardzo szerokie i dużo zależy od samego rękodzielnika.